Μόναχο: Πρωτεύουσα της Βαυαρίας
Χώρα: ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
Ομόσπονδο Κρατίδιο: με 16 ομόσπονδα κρατίδια (11 της δυτ. και 5 της ανατολ. Γερμανίας)
Βαυαρία με 7 κυβερνητικές Περιφέρειες: Οberbayern, Niederbayern, Schwaben, Mittelfranken, Unterfranken, Oberfranken und Oberpfalz
Υπερδήμαρχος Mονάχου: Ντιντερ Ράιτερ (Οberbürgermeister Dieter Reiter)
Πληθυσμός: 1.348.650 (31 Οκτωβρίου 2007)[1][2]
Πυκνότητα πληθυσμού: 4.344 κάτοικοι ανά χλμ²
Έκταση: 310,43 χλμ²
Υψόμετρο: 519 μ.
Ιστότοπος: https://www.muenchen.de
Πληθυσμός Ελληνισμού Γερμανίας: 283.684 (154.525 Έλληνες και 129.159 Ελληνίδες)
Πληθυσμός Ελληνισμού Βαυαρίας: 55.732 ( 30.389 ΄Ελληνες και 25.343 Ελληνίδες)
Πληθυσμός Ελληνισμού Μονάχου: 22.432 ( 12.018 ΄Ελληνες και 10.414 Ελληνίδες)
Το Μόναχο είναι πόλη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και πρωτεύουσα του ομόσπονδου κρατιδίου της Βαυαρίας. Είναι χτισμένη στις όχθες του Ίζαρ, ενός από τους μεγαλύτερους παραποτάμους του Δούναβη. Μετά το Βερολίνο και το Αμβούργο είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Γερμανίας σε πληθυσμό και αποτελεί σημαντικό κόμβο συγκοινωνιών, οδικών, σιδηροδρομικών και εναέριων μεταφορών. Είναι επίσης φημισμένο ευρωπαϊκό εμπορικό κέντρο, καθώς και μεγάλο βιομηχανικό και πολιτιστικό κέντρο. ΄Εχει από τα δύο καλύτερα και πιο φημισμένα πανεπιστήμια της Γερμανίας, το Πανεπιστήμιο του Μονάχου (L.M.U.) και το Πολυτεχνείο του Μονάχου (T.U.) καθώς επίσης και μια σειρά άλλων ανωτέρων και ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως η Fachhochschule, η Kunstakademie, η Hochschule für Musik und Theater και η Hochschule für Fernsehen und Film.
Ιστορία:
Οι απαρχές του Μονάχου (Οίκου των Μοναχών) ανάγονται στο μοναστήρι των Βενεδικτίνων της Τέγκερνζεε (8ος αι.). Ο Ερρίκος ο Λέων, δούκας της Βαυαρίας, ίδρυσε την πόλη το 1157, όταν παραχώρησε στους μοναχούς το δικαίωμα λειτουργίας αγοράς. Το 1255 το Μόναχο έγινε έδρα του οίκου των Βίτελσμπαχ και για περισσότερα από 700 χρόνια η μοίρα του υπήρξε συνδεδεμένη με τη συγκεκριμένη οικογένεια. Στις αρχές του 14ου αιώνα ο αυτοκράτορας Λουδοβίκος Δ', ο αποκαλούμενος Βαυαρός, επεξέτεινε την πόλη ως τα όρια που διατήρησε μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα. Υπό τον Μαξιμιλιανό Α' (1597-1651) γνώρισε μεγάλη άνθηση, που διακόπηκε από το ξέσπασμα του φοβερού τριακονταετούς πολέμου (1618-1648), o oποίος μετέτρεψετην Γερμανία ε έρημη γή και αφάνισε τον μισό πληθυσμό. Το 1643 καταλήφθηκε από τους Σουηδούς υπό τον Γουσταύο Αδόλφο, ενώ το 1634 μια επιδημία πανώλους εξολόθρευσε το 1/3 του πληθυσμού του. Ο Λουδοβίκος Α', βασιλιάς της Βαυαρίας από το 1825 ως το 1848, ρύθμισε τον σχεδιασμό και δημιούργησε το σύγχρονο Μόναχο. Ο 19ος αιώνας υπήρξε περίοδος μεγάλης ανάπτυξης. Οι Προτεστάντες απέκτησαν για πρώτη φορά πολιτικά διακαιώματα σε μια αμιγώς Ρωμαιοκαθολική πόλη, ενώ η πολιτιστική ακτινοβολία του Μονάχου στην Ευρώπη ενισχύθηκε ιδιαίτερα με την υποστήριξη του Λουδοβίκου Β' προς τον συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ, γεγονός που ξαναζωντάνεψε τη φήμη του, ως πόλη της μουσικής και του θεάτρου. Η εξουσία της δυναστείας των Βίτελσμπαχ τερματίστηκε με την παραίτηση του Λουδοβίκου Γ', το Νοέμβριο του 1918, ενώ μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο η πόλη έγινε θέατρο έντονης πολιτικής δραστηριότητας. Εκεί ο Αδόλφος Χίτλερ προσχώρησε στο Εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα και αργότερα έγινε ηγέτης του. Η μπιραρία στην οποία γίνονταν οι συναντήσεις που οδήγησαν στο Πραξικόπημα (γνωστό ως Hitler-Putsch) της Bierhalle μπιραρίας (Beer Hall Putsch) κατά των Βαυαρικών αρχών στις 8 Νοεμβρίου 1923, υπάρχει μέχρι σήμερα. Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το Μόναχο υπέστη σφοδρούς βομβαρδισμούς, αλλά σήμερα οι περισσότερες ζημιές έχουν αποκατασταθεί. Επίσης, στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου Ludwig-Maximilians Universitat München, έδρασε ένα αντικαθεστωτικό κίνημα - από τον Ιούνιο 1942 έως τον Φεβρουάριο 1943 - αποτελούμενο από φοιτητές του Μονάχου με την ονομασία Λευκό Ρόδο (Die Weisse Rose), το οποίο προσπαθούσε, μέσω προκηρύξεων, να αφυπνίσει το λαό απέναντι στην στρατηγική και στην ιδεολογία του Εθνικοσοσιαλισμού. Οι κυριότεροι συντελεστές του κινήματος ήταν ο Χανς Σολ (Hans Scholl) και η αδελφή του Σοφία Σολ (Sophie Magdalena Scholl), από την πόλη Ουλμ (Ulm), τους οποίους συνέλαβαν οι αρχές και τους εκτέλεσαν ύστερα από δίκη με σαφή εθνικοσοσιαλιστικό χαρακτήρα και δίχως αντικειμενικότητα. Σήμερα έχουν τοποθετηθεί οι προτομές τους στο κεντρικό κτήριο του πανεπιστημίου και η πλατεία έμπροσθεν του κεντρικού κτηριακού συγκροτήματος του Πανεπιστημίου έχει λάβει προς τιμήν τους το όνομά τους (Πλατεία Αδελφών Σολ-Geschwister Scholl platz) αλλά και του καθηγητού της Φιλοσοφικής Κουρτ Χούμπερ που τους καθοδηγούσε και στον οποίον το 1924 ο κοινοτικός ιερέας π. Χρυσόστομος Δημητρίου έκανε το διδακτορικό του. Το 1972 το Μόναχο φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Πολιτισμός:
Το Μόναχο από παλιά υπήρξε καλλιτεχνικό κέντρο. Η μουσική, ιδιαίτερα η όπερα, έχει γνωρίσει μεγάλη άνθηση. Εκτός από την Κρατική Όπερα της Βαυαρίας, τη Φιλαρμονική του Μονάχου και άλλες ορχήστρες, λειτουργούν η Κρατική Δραματική Σκηνή της Βαυαρίας και πάρα πολλά ιδιωτικά θέατρα. Στις κυριότερες βιβλιοθήκες του συγκαταλέγονται η Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, η Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη και η επιστημονική βιβλιοθήκη του Γερμανικού Μουσείου. Υπάρχουν επίσης αρκετά σημαντικά μουσεία και πινακοθήκες, όπως η Παλαιά Πινακοθήκη (Alte Pinakothek), η Νέα Πινακοθήκη (Neue Pinakothek), η Μοντέρνα Πινακοθήκη (Pinakothek der Moderne), η Νέα Κρατική Πινακοθήκη (Staatsgalerie), η Γλυπτοθήκη (Glyptothek), όπου φυλάσσεται η μετόπη του ναού της Αφαίας Αθηνάς από την Αίγινα, η Αntikensammlung με αρκετούς αττικούς μελανόμορφους αμφορείς και το Εθνικό Βαυαρικό Μουσείο (Nationalmuseum).
Αξιοθέατα:
Το Μόναχο είναι ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός , αναφέρεται δε ως "μυστική πρωτεύουσα" της Γερμανίας. Η πόλη είναι χωρισμένη σε 24 διαμερίσματα. Η Παλαιά Πόλη (Altstadt) περιβάλλεται από τον Άλτστατρινγκ, δηλαδή τον εσωτερικό δακτύλιο, ενώ ευρύτερη περιοχή περικλείει ο Μίτλερερ Ρινγκ, δηλαδή ο ενδιάμεσος οδικός δακτύλιος. Η μετάβαση στην ευρύτερη περιφέρεια της πόλης γίνεται με τον προαστιακό σιδηρόδρομο, γνωστό ως S-Bahn. Σε απόσταση 30 χλμ. βρίσκεται το αεροδρόμιο του Μονάχου, το Διεθνές Αεροδρόμιο Φραντς-Γιόζεφ-Στράους. Στο κέντρο του Μονάχου οι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί εναλλάσσονται, ενώ παράλληλα η καθεμιά από τις πέντε περιοχές του χαρακτηρίζεται από τη δική της ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Στη Μαρίενπλατς και την Παλαιά Πόλη έχουν αφήσει τα αποτυπώματά τους οι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί του παρελθόντος. Αυτό είναι το κυρίως ιστορικό κέντρο της πόλης και η κατεξοχήν τουριστική περιοχή της. Κατά μήκος του ποταμού Ίζαρ, εκτεταμένες πράσινες εκτάσεις πλαισιώνονται από τις μεγάλες λεωφόρους και τις αστικές ζώνες που δημιουργήθηκαν τον 19ο αιώνα. Οι μεγάλες λεωφόροι Ludwigstrasse και Leopoldstrasse χαρακτηρίζουν το βόρειο τμήμα της πόλης, όπου βρίσκονται οι γραφικές περιοχες του Σβάμπινγκ και του Αγγλικού Κήπου με τον κινέζικο πύργο, που αρχίζει στο „Haus der Kunst“ και εκτείνεται 5,5 χλμ. με εμβαδόν 375 εκτάρια ήτοι 3.750.000 τ.μ. Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται η πλατεία Marienplatz με το Δημαρχείο, ένα μεγάλο ανοικτό τετράγωνο με ένα περίκομψο ρολόι με ταξινομημένους κινούμενους αριθμούς που παρουσιάζουν σκηνές από μεσαιωνικές παραστάσεις, καθώς επίσης και μια εικόνα του διάσημου Schäfflertanz («χορός των κατασκευαστών βαρελιών»). Τρεις πύλες της κατεδαφισμένης μεσαιωνικής οχύρωσης έχουν επιζήσει, το Isartor στην ανατολή, η Sendlinger Tor στο νότο και το Karlstor στη δύση της εσωτερικής πόλης. Το Karlstor είναι το παλαιότερο κτήριο στο Stachus. Άλλα ιστορικά κτίσματα είναι το παλιό δημαρχείο (Αλτες Rathaus, 1470-1480), η Πέτερσκίρχε (1169), η παλαιότερη εκκλησία της πόλης, και η αναγεννησιακού ρυθμού Μίχαελσκίρχε 1583-1597). Το παλιό οπλοστάσιο στην πλατεία Γιάκομπσπλατς είναι σήμερα δημοτικό μουσείο, στους θησαυρούς του οποίου συγκαταλέγονται οι 10 αυθεντικοί ξυλόγλυπτοι Μορίσκοι χορευτές, που φιλοτεχνήθηκαν γύρω στο 1480 από τον Έρασμο Γκράσερ. Η παλιά πόλη είναι κυρίως κτισμένη σε στυλ μπαρόκ και ροκοκό. Αντίθετα, η Τεατίνερκιρχε, η Ντράιφαλτιχκαϊτσκιρχε, καθώς και η Αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου (Burgersaal) βασίζονται σε Ιταλικά πρότυπα. Εκτός πόλεως Μονάχου βρίσκεται το θερινό ανάκτορο Σλάισχαϊμ και εντός πόλεως το ανάκτορο του Νύμφενμπουργκ, στην „Πινακοθήκη των Καλλονών“ του οποίου φιλοξενείται και το πορτρέτο της Αικατερίνης-Ρόζας Μπότσαρη, θυγατέρας του οπλαρχηγού Μάρκου Μπότσαρη.
Άλλα αξιοθέατα:
Frauenkirche (Frauendom) Καθολικός Μητροπολιτικός Ναός Nέο Δημαρχείο (Neues Rathaus) στην Μarienplatz Βασιλικά ανάκτορα Residenz Παλαιό Δημαρχείο (Αltes Rathaus) στην Marienplatz Königsplatz, που θυμίζει την ελληνική Επανάσταση του 1821, περιβάλλεται από τρία νεοκλασσικά κτήρια δωρικού, ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού. Εκεί κυματίζουν διαρκώς οι σημαίες της Βαυαρίας, της Ελλάδας και της Γερμανίας. Olympiapark, Englischer Garten, Schloss Nymphenburg, Allianz Arena
Μουσεία:
Μοντέρνα Πινακοθήκη, Νέα Πινακοθήκη και Παλιά Πινακοθήκη Κρατική αρχαιολογική συλλογή (Γλυπτοθήκη, Μουσείο Ελληνικών αγαλμάτων) Λένμπαχχαους (Lehnbachhaus) Deutsches Museum (Γερμανικό Tεχνικό Μουσείο) Stadtmuseum (Δημοτικό μουσείο) Otto König von Griechenland Museum στο προάστιο Οττομπρούν (μουσείο του Βασιλιά της Ελλάδoς Όθωνα) Έπαυλη Στουκ (Villa Stuck)
Kωνστ. Σωτ. Κωτσοβίλης, Μ.Α.
Οργαν. Γραμματέας Δ.Σ./E.K.M.
Iστορικός Φιλόλογος - Συγγραφέας